İSLÂM BİLİM ADAMLARI    MİMAR SİNAN 3     Mimar Sinan’ın, Mimarbaşı’lığa getirilmeden evvel yaptığı üç eser dikkat çekicidir. Hatta öyle ki gerek bu eserlerin ve gerekse bundan sonra yaptığı eserlerin değil benzerini yapma, nasıl yapılandırıldığının anlaşılması bile mümkün değildir.    Bunlar: Halep’te Husreviye Külliyesi, tek kubbeli cami tarzı ile, bu kubbenin köşelerine birer kubbe ilave edilerek yan mekânlı cami tarzı birleştirilmiş ve böylece Osmanlı mimarlarının İznik ve Bursa’daki eserlerine uyulmuştur. Külliyede ayrıca, avlu, medrese, hamam, imaret ve misafirhane gibi kısımlar bulunmaktadır.   Gebze’de Çoban Mustafa Külliyesinde ise renkli taş kakmalar ve süslemeler görülmektedir. Külliyede cami, türbe ve diğer unsurlar ahenkli bir tarzda yerleştirilmiştir.   İstanbul’da Hürrem Sultan için yapılan Haseki Külliyesi, devrindeki bütün mimari unsurları taşımaktadır. Cami, medrese, sübyan mektebi, imaret, darüşşifa ve çeşmeden oluşan oluşan bir projedir. Külliyede cami, diğer kısımlardan tamamen ayrıdır.   Yeniçeri ocağından ayrılıp Baş Mimarlığa terfi edişini de Mimar Sinan aşağıdaki şekilde dile getirdiği görülmektedir:   “Yeniçeri ocağındaki yolumdan ayrılacak olma düşüncesi elem verse de sonunda yine mimarlığın camiler inşa edip birçok dünya ve ahret muradına vesile olacağını düşünüp kabul ettim.” (Tezkiretü'l Bünyan ve Tezkiretü'l Ebniye)” Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu 13.05.2022