Türkiye İstatistik Kurumu'nun yayımladığı 2025 yılı mayıs ayına ait konut satış istatistikleri hem sektördeki genel gidişatı anlamak hem de konut piyasasının eğilimlerini görmek açısından önemli ipuçları sunuyor. Açıklanan verilere bakıldığında hem aylık bazda hem de yılın ilk beş ayında konut satışlarında belirgin bir artış olduğu görülüyor. Ancak aynı tablo, yabancıya satışta bir gerilemenin yaşandığını da ortaya koyuyor. Türkiye'de konut sektörü şu an hem iç taleple güç kazanıyor hem de bazı ekonomik ve siyasi dinamiklerle yön değiştiriyor. KONUT SATIŞLARI %17,6 ARTTI: PİYASA HAREKETLENDİ Mayıs 2025'te Türkiye genelinde toplam 130 bin 25 konut satıldı. Bu sayı, geçen yılın aynı ayına göre %17,6’lık bir artışı ifade ediyor. Özellikle 2024 yılı boyunca durağan seyreden ve kredi koşulları nedeniyle yavaşlayan konut sektörü, 2025’te yeniden canlanmaya başlamış görünüyor. İstanbul, Ankara ve İzmir başta olmak üzere büyük şehirlerde talebin artmaya devam ettiğini görüyoruz. Örneğin; İstanbul’da 22.103 konut, Ankara’da 11.975 konut, İzmir’de 7.817 konut satıldı. Bu üç şehirdeki toplam satış, Türkiye genelinin neredeyse üçte birine yakın. Büyükşehirlerde hem yerli alıcıların hem de yatırım amaçlı taleplerin öne çıktığı söylenebilir. Diğer yandan Ardahan, Bayburt ve Gümüşhane gibi illerde ise satışlar oldukça sınırlı kaldı. Bu hem nüfus hem de ekonomik hareketlilik farkını net şekilde ortaya koyuyor. 5 AYLIK DÖNEMDE %25,4 ARTIŞ: KONUT ALIMI HIZLANDI Yılın ilk beş ayını kapsayan Ocak-Mayıs döneminde ise toplam 584 bin 170 konut satışı yapıldı. Geçen yılın aynı dönemine göre %25,4’lük bir artış söz konusu. Bu, sadece mayıs ayına özgü geçici bir yükseliş değil, yıl genelinde de iç piyasada ciddi bir talep artışı olduğunu gösteriyor. İnsanlar yeniden konuta yönelmiş durumda. Bu artışta hem yatırım aracı olarak konutun yeniden cazip görülmesi hem de kira fiyatlarının yüksekliğiyle birlikte mülk edinme isteği etkili olmuş olabilir. İPOTEKLİ SATIŞLARDA PATLAMA: KREDİYE RAĞBET ARTTI Mayıs ayında yapılan konut satışlarının 19 bin 412’si ipotekli satış yani banka kredili satış oldu. Bu, geçen seneye göre %95,9’luk devasa bir artışı ifade ediyor. Özellikle kamu bankalarının konut kredisi kampanyaları ya da faizlerde geçici geri çekilmeler, krediyle konut alımını yeniden cazip hale getirmiş görünüyor. Ocak-Mayıs döneminde yapılan ipotekli satışlar da 88 bin 606’ya ulaşmış ve geçen yıla kıyasla %98,7’lik bir artış göstermiş. Bu çok çarpıcı. Çünkü geçtiğimiz yıl krediye ulaşım zorlaşmış, faizler yüksek seyretmişti. Şimdi ise insanlar yeniden banka kredisine yöneliyor. Özellikle ilk kez ev alacaklar ve orta gelir grubundakiler için bu krediler hayati önem taşıyor. DİĞER SATIŞLAR YÜKSEK SEVİYEDE: PEŞİN ALIMLAR SÜRÜYOR İpotekli satışlar kadar dikkat çeken bir diğer kalem ise diğer satışlar. Bu gruba peşin satışlar, senetli satışlar gibi yöntemler giriyor. Mayıs ayında 110 bin 613 konut, bu yollarla el değiştirmiş. Geçen yıla göre %9,9’luk bir artış var. Yılın ilk beş ayında ise toplam 495 bin 564 konut, ipotek dışı yollarla satılmış. Bu da %17,7’lik bir artış demek. Yani toplumun önemli bir kısmı hâlâ banka kredisi kullanmadan konut alabiliyor. Özellikle elinde birikimi olanlar veya yatırımcı grupları için bu satış türü daha cazip hale gelmiş durumda. Aynı zamanda inşaat firmalarının kendi bünyelerinde sunduğu taksitli satış kampanyaları da bu artışı destekliyor olabilir. İLK EL SATIŞLAR %11,2 ARTTI: YENİ KONUTA TALEP VAR Mayıs ayında ilk defa satılan (yeni) konut sayısı 39 bin 546 olarak kaydedildi. Geçen yıla göre %11,2 oranında bir artış var. Yeni projelerin devreye alınması, özellikle büyük şehirlerde yeni binalara olan talebi artırmış gibi görünüyor. Ancak toplam satışlar içindeki payı %30,4. Bu da gösteriyor ki halkın büyük çoğunluğu, hâlâ ikinci el konutlara yöneliyor. İKİNCİ EL SATIŞLARDA YÜKSELİŞ: %20,6’LIK ARTIŞ İkinci el konut satışları mayıs ayında 90 bin 479 adet oldu ve geçen yıla göre %20,6 arttı. Toplam satışlar içinde %69,6’lık payı ile en büyük bölümü oluşturuyor. İnsanlar sıfır ev yerine, daha uygun fiyatlı, yerleşime hazır ve genellikle merkezi konumdaki ikinci el evleri tercih ediyor. Yılın ilk beş ayında da ikinci el satışlar 410 bin 115’e ulaştı ve geçen yıla göre %29 artış gösterdi. Bu durum, mevcut konut stokunun hâlâ cazip olduğunu ve sıfır konutlara ulaşımın nispeten daha maliyetli olduğunu gösteriyor. YABANCILARA SATIŞLAR GERİLEDİ: %14,2’LİK DÜŞÜŞ Mayıs ayında yabancıların Türkiye’de aldığı konut sayısı sadece 1.771 oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre %14,2 oranında bir düşüş yaşanmış. Yılın ilk beş ayındaki toplam satış sayısı da 7 bin 789’a gerilemiş. Bu da %13,7’lik bir azalma anlamına geliyor. Özellikle İstanbul (648), Antalya (594) ve Mersin (145) gibi sahil kentlerinde yoğunlaşan bu satışlar, artık eskisi kadar ilgi çekmiyor. Yabancı yatırımcı için Türkiye cazibesini bir miktar kaybetmiş olabilir. Bunun nedenleri arasında kur oynaklığı, mülkiyetle ilgili yasal tartışmalar ve vatandaşlık şartlarının zorlaştırılması gösterilebilir. EN ÇOK KONUT ALAN UYRUKLAR Mayıs ayında Türkiye’den en fazla konut alan ilk üç ülke vatandaşı: Rusya Federasyonu: 274 adet İran: 133 adet Almanya: 127 adet Bu tablo, özellikle savaş sonrası dönemde Rus vatandaşlarının Türkiye’yi güvenli liman olarak görmeye devam ettiğini, ama alımların eskiye kıyasla azaldığını ortaya koyuyor. Konut satış istatistiklerine genel olarak baktığımızda; iç piyasada ciddi bir canlanma, dış piyasada ise kısmi bir daralma göze çarpıyor. Özellikle ipotekli satışlardaki sıçrama, piyasaya olan güvenin yeniden artmaya başladığını, vatandaşın tekrar ev sahibi olmaya yöneldiğini gösteriyor. Ancak bu süreçte kredi maliyetlerinin düşük tutulması ve dar gelirli kesime yönelik konut politikalarının daha güçlü uygulanması büyük önem taşıyor. Yabancıya satıştaki düşüş ise, Türkiye’nin dış yatırımcı açısından çekiciliğini kısmen yitirmeye başladığını gösteriyor. Bu alanda hem imaj hem de yasal güvence açısından bazı düzenlemeler yapılması, orta ve uzun vadede yeniden talebi canlandırabilir. Kaynak: TÜİK ZAFER ÖZCİVAN Ekonomist-Yazar zozcivan@hotmail.com