Devlet memurlarının maaş, emeklilik ikramiyesi ve emekli maaşlarını doğrudan etkileyen “ek gösterge”, kamu personel sistemi içinde büyük önem taşır. Ek gösterge, memurun görev unvanına, hizmet sınıfına ve kadro derecesine göre belirlenir. Bu rakam ne kadar yüksekse, memurun hem çalışırken aldığı maaş hem de emekli olduktan sonra aldığı aylık o ölçüde artar. “3600 ek gösterge” ise bu sistemde bir tür eşik değer gibi değerlendirilir. Çünkü ek göstergenin 3600’e yükselmesi, emeklilik hakları başta olmak üzere memurun birçok sosyal ve mali avantajının artmasına neden olur. Yani bu sadece teknik bir düzenleme değil; doğrudan vatandaşın cebine yansıyan, yaşam kalitesini etkileyen bir düzenlemedir. Uzun yıllardır öğretmen, hemşire, din görevlisi ve polis gibi meslek grupları için 3600 ek gösterge talebi gündemdeydi. 2022 yılında yapılan bir düzenlemeyle bu talep karşılık buldu, fakat 15 Ocak 2023’ten önce göreve başlayanları kapsayacak şekilde sınırlandırıldı. Bu da ciddi bir eşitsizlik doğurdu. Tam da bu noktada devreye Anayasa Mahkemesi girdi ve kritik bir adım attı. ANAYASA MAHKEMESİ’NDEN TARİHİ KARAR Anayasa Mahkemesi, kamuoyunda uzun süredir tartışılan ve milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiren bu düzenlemeyi masaya yatırdı. Özellikle 15 Ocak 2023 sonrasında göreve başlayan memurların dışarıda bırakılması, ciddi bir anayasal eşitlik sorunu olarak değerlendirildi. Mahkeme, bu sınırlamayı Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Bu karar sadece bir hukuki düzeltme değil; aynı zamanda kamu yönetimi açısından da eşitlik ve adalet ilkelerinin güçlendirilmesi anlamına geliyor. Artık yalnızca belli bir tarihten önce göreve başlayanlar değil, görevine yeni başlamış memurlar da 3600 ek göstergeden faydalanabilecek. Bu karar ile birlikte kamu personeli arasında ayrımcılık yaratan yasa maddesi tarih oldu. Yani öğretmenlik mesleğine 2023’te atanan bir kişi ile 2022’de atanan bir kişi arasındaki maaş ve emeklilik farkı ortadan kalkıyor. Aynı şekilde yeni görevine başlamış bir polis memuru, hemşire veya imam da 600 puanlık artıştan yararlanacak. Bu gelişme, sadece maaş artışı değil; devletin personeline verdiği değerin ve eşitlik ilkesine bağlılığının bir göstergesidir. MAAŞ VE EMEKLİ AYLIKLARINA YANSIMALAR Peki bu değişiklik memurun cebine nasıl yansıyacak? Şimdi rakamlarla konuşalım: Yeni ek gösterge düzenlemesiyle birlikte: Göreve yeni başlamış bir memurun brüt maaşında 607,53 TL artış bekleniyor. Net maaşlara yansıması ise yaklaşık 431,35 TL olacak. 30 yıl hizmet süresini tamamlayan bir memurun emekli aylığında 486,02 TL artış söz konusu. Bu farklar küçük gibi görünse de, uzun vadede özellikle emekli maaşı ve ikramiyelere yansıyan etkisi çok daha büyük oluyor. Çünkü memurların emekli aylıkları, sadece çalıştıkları süre boyunca aldıkları maaşlara değil, ek gösterge gibi temel bileşenlere de bağlı. KANUNLAR ARASINDAKİ FARKLILIKLAR Ancak burada bir ayrıntıyı daha vurgulamak gerekiyor. Tüm memurlar aynı artışı mı alacak? Ne yazık ki hayır. Çünkü memurlar, tabi oldukları kanunlara göre farklı şekillerde emekli ediliyorlar. 5434 sayılı Kanun’a tabi olanlar (Ekim 2008’den önce göreve başlayanlar): Bu grup, sadece ek göstergeden değil, aynı zamanda tazminat yansıtma oranı artışından da faydalanıyor. Bu sayede emekli maaşlarında ciddi yükselişler yaşanıyor. Emekli aylığı artışı 11.158 TL’ye kadar ulaşabiliyor. 5510 sayılı Kanun’a tabi olanlar (Ekim 2008 sonrası göreve başlayanlar): Bu grup yalnızca ek gösterge artışından faydalandığı için artış daha sınırlı oluyor. Ortalama artış miktarı 2.916 TL civarında kalıyor. Bu farklılıkların temel nedeni, iki ayrı sosyal güvenlik sisteminin hala yürürlükte olması. Bu da kamu personeli rejiminde daha köklü ve bütüncül bir reforma ihtiyaç olduğunu açıkça ortaya koyuyor. EŞİTLİK İLKESİNE DOĞRU ATILAN ADIM Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı, yalnızca teknik bir düzenleme değil; kamu vicdanında da karşılık bulan önemli bir adaletsizliğin giderilmesi anlamına geliyor. Göreve başlama tarihi gibi dışsal bir kriterin, kamu çalışanlarının ekonomik haklarında bu denli belirleyici olması hem etik hem de hukuki açıdan sorunluydu. Bu karar sayesinde: Kamu personeli arasında eşitlik sağlandı. Yeni göreve başlayan memurlar için motivasyon arttı. Geleceğe dönük emeklilik planlamalarında daha adil bir sistem kurulmuş oldu. Ayrıca bu gelişme, kamu yönetiminde reform taleplerini de yeniden gündeme getirdi. Şimdi kamu çalışanları, ek gösterge sisteminin daha şeffaf, eşit ve kapsayıcı hale gelmesini talep ediyor. SONUÇ: YASAL DÜZENLEME VE YENİ DÖNEM Önümüzdeki dönemde bu kararın uygulamaya nasıl yansıyacağı da yakından takip edilecek. Meclis’in yeni düzenlemeleri hızla yasalaştırması ve Resmî Gazete’de yayımlanması bekleniyor. Temmuz 2025 maaş zamlarıyla birlikte yeni gösterge artışlarının bordrolara yansıması da mümkün. Sonuç olarak, 3600 ek gösterge konusu artık sadece eski memurların değil, yeni atanan kamu personelinin de ortak kazanımı haline geldi. Kamu personel sistemi için bu karar, adalet, eşitlik ve gelecek vizyonu açısından tarihi bir dönüm noktası olarak kayıtlara geçti. ZAFER ÖZCİVAN Ekonomist-Yazar zozcivan@hotmail.com