Yapay Zekâda Özerk Kararlar Tartışılıyor: Medya Riskleri ve Hukuki Boşluklar Gündemde!

Global düzeyde akademik ve politika çevreleri, yapay zekâ sistemlerinin özerk karar mekanizmaları üzerinden yeni tehlikeleri ve düzenleyici eksikleri tartışıyor

Haber Merkezi | 17 Haziran 2025 - www.habergundemim.com Dünya genelinde yapay zekâ (YZ) sistemlerinin özerk kararlar alma kabiliyeti, “medya üzerinden dezenformasyon”dan “terör amaçlı kötüye kullanım”a kadar birçok riski beraberinde getiriyor. Akademik yayınlar, uluslararası politikalar ve medya analizleri bu gelişmeleri hem etik açıdan hem de hukuki boşluklar bağlamında ele alıyor. Akademik Yaklaşımlar ve Medya Çarpıtması Dünya Ekonomik Forumu’nun Global Risk Raporu'na göre, yapay zekâ kaynaklı dezenformasyon önümüzdeki iki yıl içinde en büyük küresel tehdit olarak kabul ediliyor. Haber medya analizleri, YZ tehlikelerini “toplumsal riskler, yasal ve hak temelli riskler, içerik güvenliği ve bilişsel zedelenme” gibi katmanlı biçimde raporluyor . Bilimsel Gündem: YZ’nin Medyada Kullanımı Gazetecilik alanında akademik bir çalışma, YZ kullanımının şeffaflık, doğruluk ve hesap verebilirlik gibi temel etik değerlere ters düştüğüne dikkat çekiyor. Çözüm önerileri arasında “insan denetimli kullanım” ve “YZ eğitiminin gazetecilik müfredatına dahil edilmesi” yer alıyor  Uluslararası Düzenleme Gelişmeleri AB Yapay Zekâ Yasası: 2025 itibarıyla yürürlüğe giren yasada, yüksek riskli YZ modelleri zorunlu denetime tabi; şeffaflık, telif ve eğitim veri bilgilendirmesi şartı getiriliyor  ABD: Kongre’de bazı eyalet düzenlemelerinin durdurulması yönünde tartışmalar sürüyor. Trump döneminden miras tasarılar “gölgeli bir federal moratoryum” bölümünü içeriyor . Uluslararası Anlaşmalar: Avrupa Konseyi’nin 2024'te imzalanan AI Framework Convention'ı, insan haklarını öncelerken, bağımsız denetim ve itiraz süreçleri getiriyor  Güvenlik ve Kötüye Kullanım Riskleri Birleşmiş Milletler raporuna göre terör örgütleri özerk araçları, örneğin sürücüsüz otomobillerle “katliam botları” veya drone sürüleri oluşturma potansiyeline sahip . Uluslararası güvenlik çevreleri, bu tehditlere karşı YZ güvenlik kurumlarını 5–10 yıl içinde hazırlıklı olmaya çağırıyor . Şirketler ve Yasal İhtilaflar Disney ve Universal gibi büyük medya şirketleri, Midjourney gibi YZ firmalarına telif hakları ihlali nedeniyle dava açıyor. Bu davalar, “adil kullanım” ve YZ'nin “eğitim verilerindeki telif hakkı sınırları” konusunda hukuki çerçeve tartışmalarını hızlandırıyor  Uzman Görüşü YZ güvenliği uzmanı Dr. Niusha Shafiabady, “kapalı döngülü özerk sistemlerin” kontrollü çalışması ve etik parametrelerle sınırlandırılması gerektiğini vurguluyor. Örneğin, sağlık veya hukukta kullanılan sistemler durdurulamayan yan etkiler oluşturabileceği için dikkatli denetim şart  Sonuç ve İzlenecek Adımlar Medya ve dezenformasyon: Oluşabilecek yanlış bilgi krizlerine karşı şeffaflık ve doğrulama merkezli politikalar geliştirilmesi. Hukuksal boşluklar: Telif hakları, veri kullanımından kaynaklanan hak ihlalleri için güçlü yasal düzenlemeler. Uluslararası koordinasyon: AB Yasası, AI Convention ve BM güvenlik çağrıları ışığında uluslararası standartların hayata geçirilmesi. Güvenlik ve otorite: Terörist amaçlı YZ senaryolarına karşı hazırlıklar, özerk sistemler için güvenlik regülasyonları. İleriye Bakış Özerk YZ sistemleri hızla gündelik hayatın ve stratejik alanların parçası olurken, medya kaynaklı dezenformasyondan hak ihlallerine kadar geniş bir yelpazede risk oluşturmaktadır. Bu nedenle, bilimsel araştırmalar, medya standartları, hukuki düzenlemeler ve uluslararası işbirliği acil önem taşıyor.