Ben vatanı, Afyon’da traktör süren bir çiftçiden, Türkülere adanmış ömrü TRT TÜRKÜ Radyosunda program yapan Dr. Halil Atılgan’dan ve bir türkülük yolu ise dolmuş şoförlüğü yapan Ali’den öğrendim.    Yıllar önce. Bir pancar hasat mevsimi… Mudanya’da Cumhuriyet törenlerine davetliyim. Afyonkarahisar üzerinden yol alıyorum. Hasat dönüşü traktörler tıka basa pancar yüklü. Keyifle bakıyorum. Traktörün biri fazla sarsılmış olacak ki, kocaman pancarlar yere döküldü. Sürücü farkında değil. Durdum, yere düşmüş olan pancarları topladım ve hızla, hareket ederek, traktörün önüne geçip, durdurdum. Çiftçi, pancar renginde kavruk, toprak gibi kırışık yüzüyle ‘neden durdurdun’ der gibi bakıyordu. Bagajdan pancarları çıkardım ve:  “Maşallah ürün bol… Umursamıyor, döke döke gidiyorsun?” dedim şakayla.Birden ciddileşti:  “Nasıl umursamam Ağa? Elinde tuttuğun sadece pancar değil. O benim rıskım, namusum… O benim vatanımdır…”  Tepeden tırnağa sarsıldım. Çiftçi ürettiği pancar için, namusum diyor, vatan diyor.  Vatanın ne olduğunu anlatan, onlarca cilt kitap, binlerce makale okudum. Hiç biri bu denli gerçek ve içten değildi.  Vatan çiftçinin pancarı, zanaatkârın atölyesi, şairin şiiri, mühendisin projesi, kavafın imal ettiği ayakkabıdır. Vatan yazarın kalemi, avukatın hukuk anlayışı, yargıcın hükmü, siyasetçinin namusudur. Vatanın, bu değerlerin toplamı olduğunu o gün o çiftçiden öğrendim.  * Dolmuştayım. Aynı güzergâhta yıllarca gidip geldiğim için dolmuşçuları ismen tanıyorum. Ali, genç bıçkın bir delikanlı… Bir eliyle para topluyor, diğer eliyle vitesi sürekli değiştiriyor ve radyodan yükselen türküye mırıldanarak ve ritim tutturarak eşlik ediyor. “Fırın Üstünde kürek / Gine ah etti yürek…” O sırada bir yolcu inerken, filanca yere nasıl gidileceğini sordu. Ali de, radyonun sesini kısıp:  “Bak Amca, şu binanın yanındaki yola gir. Islık çalarak bir türkü tuttur. Türkünün bittiği yerde dur. Aradığın yer orası.” Yine sarsıldım. “Bir Türkülük Yol. Böyle bir yol ne kadar sürerdi acaba?” Söylüyor zaten bir türkülük… Bütün uzunluk ölçü birimlerini reddeden, uzunluğu matematik tablolardan çıkarıp, gönle yerleştiren bir ölçü birimi… Evet, dolmuşçu Ali bana, söz konusu türkü olunca, üretilmiş değer yargılarının ne kadar anlamsız olduğunu öğretti. Ne filozoftu ne bilim insanı. Halkın içinde, olaylara yüreğiyle bakan bir esnaftı.  * Sayın Dr. Halil Atılgan ile yaklaşık 15 yıl önce tanışmıştım. Ne kadar erken tanışırsanız tanışın, yine de onu geç tanımış olduğumu anladım. Halk bilimci, folklor araştırmacısı… Kendisini tanımadan önce bazı eserlerini okumuştum. Yani kendisi ile tanışmadan önce tanımıştım. Şu an bütün çalışmalarının yanı sıra TRT TÜRKÜ Radyosunda her hafta Pazar günleri saat 17.00’de yayınlanan “Toprak Kokan Türküler” programını hazırlayıp sunmaktadır. O yüreğinin derinlerinden gelen sesiyle: “Merhaba değerli dinleyenler, gönlünüz hoş, gününüz mutlu, geleceğiniz umutlu olsun…” diyerek programa başladığı an, artık kopmanız mümkün değildir.  Bu programlardan, “Bir türkülük yola” çıkıp, türkülere adanmış yaşamları öğrendim.  Sayın Atılgan her hafta “Türkülere adanmış yaşamları” bir konu temelinde ele alıyor. Son olarak aldığı konu, “Gül” idi.  Türküler, halkın duygularıyla sığındığı bir vatandır. Dünyanın en vahşi savaşlarında bile türküler tutsak edilememiş ve öldürülememiştir. Türküler ayrıca insanın sığındığı son vatandır. Ordular geri çekildiğinde artık meydanlar türkülerindir. Bu nedenle türkülerin ömrü devletlerin ömründen uzundur.  Son programlarında “Gül” temelinde türkülerimizi anlatan, Sayın Dr. Halil Atılgan’ı yürekten tebrik ediyorum. Umarım “Toprak Kokak Türküler” in metni bir kitap haline gelir. Programdaki ölümsüz türküler CD’te toplanıp, kitap ile birlikte dağıtılır.  Sizi yürekten kutluyorum Sayın Dr. Halil Atılgan öğretmenim. Yaşanacak vatanları diri tutuyorsunuz.  Bu programların bize ulaşmasını sağlayan TRT TÜRKÜ ve değerli ekibine de türkü içtenliğiyle saygılarımı sunarım.  Zaman zaman bu köşede Halil Atılgan’ı anlatmaya devam edeceğiz.