KESİN DAVET 68 İNSANIN YARATILIŞI ALEMİN YARATILIŞINDAN DAHA MUAZZAM Küçükte olan sanat, büyükte olan sanattan daha aşağı değil.  Dolayısı ile Allah CC için yaratmada küçük ve büyük farkı yoktur.  Bu konuya Mektubat’ta açıklık getiriliyor: Elhâsıl: Sâni-i Kadîr, mutlak kudret sahibi olan Cenab-ı Allah; külfetsiz (zahmetsiz),  mualecesiz (girişimsiz),  sür'atle, suhuletle (kolaylıkla),  herşeyi o şeye lâyık bir surette halkeder, yaratır. Külliyatı, cüz'iyat kadar kolay icad eder. Bütün türlerin cinslerin hepsini, en küçük şeyi kadar;  insanı, insanın bir hücresi kadar kolay yaratır. Cüz'iyatı, külliyat kadar sanatlı halkeder. En küçük sanatça en büyükten daha sanatlıdır. Evet külliyatı ve semâvâtı ve Arz'ı halkeden, yaratan kim ise, semâvat ve Arz'da olan cüz'iyatı ve efrad-ı zîhayatiyeyi halkeden,  canlı kişileri yaratan elbette yine Odur ve Ondan başka olamaz. Çünkü o küçük cüz'iyat; o külliyatın meyveleri, çekirdekleri, misâl-i musağğarlarıdır. En küçük şey, çekirdek, DNA bütününün, meyvenin, insanın en küçük bir numunesidir. Hem o cüz'iyatı, en küçüğü icad eden kim ise, cüz'iyatı ihâta eden unsurları ve semâvat ve Arz'ı dahi O halketmiştir. Küçük şeyleri içine alan elementleri ve gökleri ve dünyamızı da O yaratmıştır. Çünkü görüyoruz ki; cüz'iyat, küçük şeyler, külliyata nisbeten, bütününe kıyasla birer çekirdek, birer küçük nüsha hükmündedir.   Öyle ise, o cüz'îleri halkeden Zât'ın elinde, anâsır-ı külliye, bütün elementler, dünyanın her tarafını kuşatmış (toprak, su, hava, ateş vb.) ve semâvat ve Arz bulunmalıdır. Tâ ki, hikmetinin düsturlarıyla,  gözetilen faydaların kurallarıyla ve ilminin mîzanlarıyla, ölçüleriyle o küllî, kapsamlı ve muhit, kuşatan mevcûdâtın hulâsalarını, özetlerini, mânâlarını, nümûnelerini, o küçücük misâl-i musağğarlar, örnekler, hükmünde olan cüz'iyatta dercedebilsin, küçük şeylerde yerleştirebilsin.   ÇİÇEKLER YILDIZLARDAN AŞAĞI DEĞİL   Evet, acaib-i sanat garâib-i hilkat noktasında cüz'iyat, külliyattan geri değil; en küçükte bile hayretverici sanat ve şaşkınlık verici yaratılma, bütününden geri değil; çiçekler, yıldızlardan aşağı değil; çekirdekler, ağaçların mâdûnunda, altında değil; belki çekirdekteki nakş-ı Kader olan mânevî ağaç, şüpesiz çekirdekte Allah’ın sonsuz ilmi ile işlediği ince sanatlı görünmeyen ağaç,   bağdaki nesc-i Kudret olan mücessem ağaçtan daha acibdir, bahçede Allah’ın sonsuz gücü ile dokunarak cisim haline gelen ağaçtan daha hayret vericidir. Ve hilkat-i insaniye, hilkat-ı âlemden daha acibdir. insanlığın yaratılışı, alemin yaratılışından çok şaşırtıcıdır.   "Nasılki bir cevher-i ferd üstünde, esir zerratiyle bir Kur'ân-ı hikmet yazılsa yâni zerre veya atom üstünde, hava zerreleriyle bir hikmetli Kur’ân yazılsa, semâvat yüzündeki yıldızlarla yazılan bir Kur'ân-ı azametten, kıymetçe daha ehemmiyetli olabilir, gök yüzündeki yıldızlarla yazılan büyük Kur’ân’dan daha değerli olabilir, öyle de; çok küçük cüz'iyatlar var mu'cizat-ı sanatça külliyattan üstündür. bu karşılaştırmalardan sonra; çok küçük şeyler sanat mucuzeleri yönüyle bütününden üstündür. (6/269)   Allahın bu ilminin tefekküründen sonra, önce küçük kainat olan insana bak, ondaki mükemmel ve akıl almaz, bilimin daha keşfedemediği sanatı incele, sonra da büyük insan olan kainata, fezaya bak... İnsanın sonsuz, ebedi yaratılışının Allah’ın Kudret ve Azmeti için ne kadar kolay olacağı aklı olanlar için, çok açık bir şekilde görünmektedir. Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu  02.05.2020