Sarkaç aletinin keşfi, Galile   İbn-i Yunus, ömrünün büyük bir kısmını yıldızlar ve özellikle gezegenleri tetkik etmekle geçirmiş, on sekiz yıldızın gökküresindeki koordinat değerlerini bulmuş, onların hareket ve faaliyetleri üzerinde durmuştur. Yıldızların gözlenmesinde kullanılan ve görünüp kaybolma periyotlarının tespitine yardımcı olan rakkas, yani sarkaç aletini keşfetmiştir. Batılılar, bunu ünlü İtalyan bilim adamı Galile’ye (1564–1642) mal etmişlerse de yapılan araştırmalar, onların iddialarını çürütmüştür. İbn-i Yunus, sarkacı Galile’den tam yedi asır önce keşfederek ilmi çalışmalarında kullanmıştır. Saatlerde sarkacı kullanan da yine İbn-i Yunus’tur. Fransız bilim tarihçisi Sedillat, Histoire Generale des Arabes adlı eserinde bu hususları belgelendirmiştir. Nallino da araştırmaları neticesinde aynı sonuca ulaşmış ve bu hakikati itiraftan geri kalmamıştır. Eserleri   Sinüs ve kosinüs ile ilgili olan Kitab-uz-Zıll eseridir. Meşhur dört ciltlik ve seksen bir bölümlük Zic-ül-Hakemi eseri, asırlar boyunca sahasında müracaat kaynağı olmuş gerek ilmi seviyesi gerekse üslubunun açıklığı dolayısıyla 1804 senesinde Fransızcaya tercüme edilmiştir. Namaz vakitlerinin hesaplanmasıyla ilgili olan Kitabu Gayet-il-İrtifa eseridir. Ay ve güneş tutulmalarının tetkikiyle ilgili olan Tarihu A’yani Mısır, Kitab-ut-Ta’dil-il-Muhkem gibi daha birçok eseri mevcuttur.     Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu 02.03.2022