Bir Zamanlar Taşan Menderes, Şimdi Suya Hasret: Ege’nin Can Damarı Kuruyor

Ege tarımının kalbi olan Büyük Menderes Nehri alarm veriyor. Bir zamanlar taşkınlarla anılan nehirde şimdi adacıklar oluştu, üretici su bulamıyor.

Ege Bölgesi tarımının can damarı olan ve Aydın başta olmak üzere Afyonkarahisar, Uşak ve Denizli illerinden geçerek Ege Denizi’ne dökülen Büyük Menderes Nehri, son yılların en kurak dönemlerinden birini yaşıyor. Yaklaşık 584 kilometre uzunluğundaki bu tarihi nehir, geçmişte taşkınlarla gündeme gelirken, bugünlerde suya hasret kalan görüntüsüyle yürek burkuyor. Aydın ve çevresindeki üreticilerin umut bağladığı en büyük su kaynağı olan Büyük Menderes, sadece toprağı değil, tarımın geleceğini de besliyordu. Ancak azalan yağışlar, artan buharlaşma ve iklim değişikliği nedeniyle nehir yatağında ciddi bir çekilme yaşandı. Son yağışlara rağmen, nehir yatağında belirgin adacıklar oluştu, debisi ise kritik seviyelere geriledi. “Eskiden taşkınla uğraşırdık, şimdi damla su bulamıyoruz” Durumun ciddiyetini anlatan üreticiler, her geçen yıl daha da azalan su miktarıyla tarımsal verimin düştüğünü söylüyor. Menderes Ovası’nda çiftçilik yapan bir üretici şunları dile getirdi: “10 yıl önce taşkınlardan korunmak için set yapıyorduk. Şimdi artezyenle bile yeterli suyu bulamıyoruz. Ne ürün yeşeriyor, ne umut kalıyor. Bu nehir bizim her şeyimizdi.” İklim krizi Ege’yi vurdu: Tarım tehlikede   Uzmanlar, iklim değişikliğine bağlı düzensiz yağış rejimi ve plansız su kullanımı nedeniyle Büyük Menderes’teki bu kuraklığın kalıcı olabileceğine dikkat çekiyor. Tarım ekonomisinin bel kemiği olan nehrin bu hali, yalnızca Aydınlı çiftçiyi değil, tüm Ege’yi etkiliyor. Su sıkıntısı nedeniyle ürün deseninin de değiştiği, pamuk, mısır ve meyve üretiminde ciddi düşüşler yaşandığı bildiriliyor. Uyarılar artıyor: “Şimdi değilse, ne zaman?” Yetkililer, sulama sistemlerinin modernize edilmesi, baraj ve göletlerin etkin yönetimi, çiftçilere su tasarrufu konusunda eğitim verilmesi gerektiğini belirtiyor. Aksi takdirde, bir zamanlar bollukla taşan Menderes’in tamamen kuruması, uzak bir senaryo değil.