Hakan Kanber / Haber Gündemim

Haber-Analiz-Araştırma

Türkiye’de son yıllarda derinleşen ekonomik kriz, yalnızca cepleri değil, zihinleri de vurdu. Yoksulluk, işsizlik ve sosyal adaletsizlik toplumun geniş kesimlerinde kaygı, depresyon ve çaresizlik duygularını artırıyor. Psikolojik destek ihtiyacı artarken, milyonlarca kişi maddi yetersizlik nedeniyle tedaviye ulaşamıyor.

Ipsos’un 2024 Ruh Sağlığı Raporu’na göre Türkiye, psikolojik sorunlarla mücadelede dünya genelinde en çok zorlanan ikinci ülke konumunda. Rapora katılan her 100 kişiden 38’i depresyon, anksiyete veya kronik stres yaşadığını beyan etti. Özellikle gençlerde bu oran %50’ye kadar çıkarken, kadınlarda bu durum daha belirgin. Aynı şekilde KONDA’nın 2024 Barometresi de ekonomik krizle birlikte bireylerin “yaşamsal tatmin” düzeylerinin son 20 yılın en düşük seviyesinde olduğunu gösteriyor. Katılımcıların %62’si “gelecekten umutlu değilim” yanıtını verdi. (KONDA Barometresi 2024)

İstanbul Planlama Ajansı’nın 2024 "Kent Gündemi: Ruh Sağlığı" raporuna göre, bireylerin %54,9’u gündemlerinin başında ekonomik sorunların geldiğini, %26,5’i ise psikolojik destek alma ihtiyacında olduğunu belirtti. Ancak bu ihtiyacı olanların yarıdan fazlası ekonomik nedenlerle tedaviye ulaşamadığını dile getirdi. (Kaynak: IPA Raporu) İstanbul Barometresi verileri, artan geçim sıkıntısının ev içi huzursuzlukları artırdığını ortaya koydu. Özellikle çocuklu ailelerde işsizlik ve borçlanma, çiftler arasında iletişim problemlerine ve hatta ayrılıklara yol açıyor.

TOPLUMSAL ŞİDDET VE İNTİHAR RİSKİ DE ARTIYOR

Psikolojik sorunlar sadece bireysel düzeyde kalmıyor; toplumsal boyutları da ağırlaşıyor. Türk Psikologlar Derneği'ne göre, ekonomik kriz dönemlerinde şiddet olaylarında artış yaşanıyor. Psikolog Selva Kaya, "Geçim sıkıntısı, bireyleri öfke, çaresizlik ve değersizlik sarmalına sokuyor. Bu durum, ev içi şiddet, toplumsal çatışma ve intihar girişimlerinde artışa neden oluyor" dedi. (Yeni Asya Haber) TÜİK verilerine göre, 2023 yılında intihar vakalarında %8 artış yaşanırken, bunun en önemli nedenleri arasında işsizlik ve borçluluk gösterildi.

Uzmanlar ve STK’lar, ekonomik kriz dönemlerinde ruh sağlığı hizmetlerinin daha erişilebilir hale getirilmesi gerektiğini vurguluyor.

Öneriler:

Aile hekimlikleri üzerinden ücretsiz psikolojik danışmanlık hizmeti verilmesi

Belediyelere bağlı psikolojik destek merkezlerinin artırılması

Online terapi ve grup terapisi imkanlarının yaygınlaştırılması

Kamuoyuna yönelik farkındalık kampanyalarının yapılması

Sosyolog Dr. Funda Çoban, “Ekonomik kriz sadece cüzdanları değil, toplumu bir bütün olarak çökertiyor. Psikolojik müdahale programları, bu sürecin en az zararla atlatılmasında kritik öneme sahip” dedi.